[ MASLOW'S THEORY ]
ทฤษฎีความต้องการพื้นฐานของมนุษย์
อับราฮัม มาสโลว์ (Abraham Maslow. 1908-1970)
เกิดเมื่อวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 1908 ที่เมืองบรุคลิน (Brooklyn) ในรัฐนิวยอร์ก (New York)
เขาได้รับปริญญาในปี ค.ศ. 1930 ปริญญาโทปี ค.ศ. 1931 และปริญญาเอกในปี ค.ศ. 1934
จากมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน (Wisconsin University) ทางสาขาจิตวิทยา
ความต้องการด้านกายภาพ
| ความต้องการด้านกายภาพ |
ความต้องการทางกายภาพ ซึ่งถ้าให้เข้าใจแบบง่ายที่สุดเลย
ก็คงจะเป็น ปัจจัย 4 ( อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค ที่อยู่อาศัย )
ซึ่งถือเป็นเรื่องพื้นฐานสุดๆ ที่มนุษย์ต้องการเลยก็ว่าได้ครับ
ความต้องการทางกายภาพ นี้จะเห็นได้ว่าเป็นสิ่งที่เราๆ ท่านๆ
ประชาชนกว่า 90 % ของโลกใบนี้ ยังคงวนเวียนอยู่กับการแสวงหา
ปัจจัย 4 หรือ ความต้องการพื้นฐานดังกล่าวอยู่ แต่โชคร้ายของคน
จำนวนหนึ่ง ที่ตลอดชีวิต ก็ยังไม่สามารถที่จะ ได้ซึ่งครบทั้ง "ปัจจัย 4"
มาครอบครองเป็นของตนเองได้เลย.....หาได้แต่เพียง 2-3 อย่าง
ในขณะที่ คนจำนวนหนึ่ง สามารถที่จะได้รับ ความต้องการทางกายภาพ
ที่มากเพียงพอ พูดให้เข้าใจได้ว่า "มีความสุขเพียงพอ" ไม่ขัดสนแล้ว
กลายเป็นเรื่องแสนง่ายดาย ที่เขาจะ กินอาหาร ซื้อเสื้อผ้า บำรุงสุขภาพ
หรือแม้กระทั่ง เติมแต่งที่อยู่อาศัย คนประเภทนี้ เมื่อถึงจุดๆ หนึ่ง
ก็จะเริ่มมองหา ความต้องการ ในลำดับถัดไปซึ่งก็คือ
ความต้องการทางด้านความปลอดภัย
| ความต้องการความมั่นคงปลอดภัย |
ที่มนุษย์เรานั้น รู้สึกอิ่มเอม มีความสุข เพียงพอแล้วกับสิ่งที่เป็นอยู่
ก็เริ่มที่จะเกิดความต้องการเพิ่มเติมในลำดับต่อมา นั่นคือการแสวงหา
ความมั่นคง ความปลอดภัย ให้กับสิ่งที่เรามีอยู่ครับไม่ว่าจะเป็น ทรัพย์สิน
บ้าน รถ คนรัก คนในครอบครัว เพื่อให้คนเหล่านั้น หรือ ทรัพย์สินของเราปลอดภัย
บ้าน รถ คนรัก คนในครอบครัว เพื่อให้คนเหล่านั้น หรือ ทรัพย์สินของเราปลอดภัย
จากสภาวะแว้ดล้อมที่อาจเข้ามาคุมคามได้ ไม่ว่าจะเป็น
กีฬาสี เหลือง-แดง (การเมือง) หรือ สภาวะเศรษฐกิจที่อาจทำให้คนตกเงิน
นำมาซึ่ง การลักขโมย การก่ออาชญากรรม ก่อการร้ายต่างๆ สงคราม
รวมถึงภัยธรรมชาติ ก็เป็นได้ครับ ความต้องการความมั่นคงปลอดภัยนี้
อาจปรากฏออกมาในรูปของ การนิยมงานที่มีความมั่นคง กระบวนการร้องทุกข์
เพื่อปกป้องบุคคลจากการกลั่นแกล้งของผู้บังคับบัญชา หรือ ปกป้องบัญชีเงินฝาก
เรียกร้องนโยบายประกันภัย ประกันสุขภาพ ประกันชีวิต ต่างๆ
การเรียกร้องที่พักที่เหมาะสมสำหรับคนพิการ เป็นต้น
ที่มนุษย์เราต้องการนั้นส่วนมากจะเป็น เงิน ที่อยู่อาศัย รถ สิ่งต่างๆ เหล่านี้ครับ
กีฬาสี เหลือง-แดง (การเมือง) หรือ สภาวะเศรษฐกิจที่อาจทำให้คนตกเงิน
นำมาซึ่ง การลักขโมย การก่ออาชญากรรม ก่อการร้ายต่างๆ สงคราม
รวมถึงภัยธรรมชาติ ก็เป็นได้ครับ ความต้องการความมั่นคงปลอดภัยนี้
อาจปรากฏออกมาในรูปของ การนิยมงานที่มีความมั่นคง กระบวนการร้องทุกข์
เพื่อปกป้องบุคคลจากการกลั่นแกล้งของผู้บังคับบัญชา หรือ ปกป้องบัญชีเงินฝาก
เรียกร้องนโยบายประกันภัย ประกันสุขภาพ ประกันชีวิต ต่างๆ
การเรียกร้องที่พักที่เหมาะสมสำหรับคนพิการ เป็นต้น
ความต้องการความมั่นคงปลอดภัย รวมถึง
ความมั่นคงปลอดภัยส่วนบุคคล
ความมั่นคงปลอดภัยทางการเงิน
สุขภาพและความเป็นอยู่
ระบบรับประกัน-ช่วยเหลือ ในกรณีของอุบัติเหตุ/ความเจ็บป่วย
จากการสังเกตุของผมเอง...ความมั่นคงปลอดภัย ระดับแรกที่มนุษย์เราต้องการนั้นส่วนมากจะเป็น เงิน ที่อยู่อาศัย รถ สิ่งต่างๆ เหล่านี้ครับ
| การยอมรับ ความรักและความเป็นเจ้าของ |
มนุษย์นั้นมีความรู้สึกของการเป็นเจ้าของ ตั้งแต่ในวัยเด็กแล้ว สังเกตุได้จาก
เมื่อเราขอกินขนม หรือของเล่นต่างๆ จากเด็ก เด็กน้อยเหล่านั้น ก็มักที่จะไม่ให้เราหรอกจริงมั้ย??
แถมยังร้องไห้อีกต่างหาก ซึ่งไม่ใช่แค่เพียงความเป็นเจ้าของ แต่รวมถึงการยอมรับอีกด้วย
ไม่ว่าจะเป็นในระดับกลุ่มสังคมใหญ่ เช่น สโมสร กลุ่มศาสนา องค์กรสายอาชีพ ทีมกีฬา แก็งส์
หรือ ความสัมพันธ์ทางสังคมเล็กๆ (สมาชิกในครอบครัว คู่ชีวิต พี่เลี้ยง เพื่อนสนิท)
มนุษย์ต้องการที่จะรักและถูกรักจากคนอื่นถ้าขาดความต้องการเรื่องนี้ไป หลายๆคนกลายเป็นคนขี้เหงา
มีปัญหาการเข้าสังคม และ เป็นโรคซึมเศร้า ความต้องการเป็นเจ้าของนี้บ่อยครั้งที่สามารถจะชนะความต้องการทางกายภาพ
และความมั่นคงปลอดภัยได้ ขึ้นกับแรงกดดันจากคนรอบข้าง (peer pressure) เช่น คนที่มีอาการ anorexic (เบื่ออาหาร)
อาจละเลยความต้องการอาหาร และความปลอดภัย เพียงเพื่อได้ความต้องการควบคุม
และเป็นเจ้าของ โดยเมื่อความต้องการทางกายภาพและความปลอดภัยได้รับการตอบสนองที่มากพอแล้วแล้ว ระดับขั้นที่สามของความต้องการมนุษย์คือ ความต้องการเป็นเจ้าของความ
ต้องการนี้จะรุนแรงมากในวัยเด็ก
เมื่อเราขอกินขนม หรือของเล่นต่างๆ จากเด็ก เด็กน้อยเหล่านั้น ก็มักที่จะไม่ให้เราหรอกจริงมั้ย??
แถมยังร้องไห้อีกต่างหาก ซึ่งไม่ใช่แค่เพียงความเป็นเจ้าของ แต่รวมถึงการยอมรับอีกด้วย
ไม่ว่าจะเป็นในระดับกลุ่มสังคมใหญ่ เช่น สโมสร กลุ่มศาสนา องค์กรสายอาชีพ ทีมกีฬา แก็งส์
หรือ ความสัมพันธ์ทางสังคมเล็กๆ (สมาชิกในครอบครัว คู่ชีวิต พี่เลี้ยง เพื่อนสนิท)
มนุษย์ต้องการที่จะรักและถูกรักจากคนอื่นถ้าขาดความต้องการเรื่องนี้ไป หลายๆคนกลายเป็นคนขี้เหงา
มีปัญหาการเข้าสังคม และ เป็นโรคซึมเศร้า ความต้องการเป็นเจ้าของนี้บ่อยครั้งที่สามารถจะชนะความต้องการทางกายภาพ
และความมั่นคงปลอดภัยได้ ขึ้นกับแรงกดดันจากคนรอบข้าง (peer pressure) เช่น คนที่มีอาการ anorexic (เบื่ออาหาร)
อาจละเลยความต้องการอาหาร และความปลอดภัย เพียงเพื่อได้ความต้องการควบคุม
และเป็นเจ้าของ โดยเมื่อความต้องการทางกายภาพและความปลอดภัยได้รับการตอบสนองที่มากพอแล้วแล้ว ระดับขั้นที่สามของความต้องการมนุษย์คือ ความต้องการเป็นเจ้าของความ
ต้องการนี้จะรุนแรงมากในวัยเด็ก
ความเคารพนับถือ
| ความเคารพนับถือ |
ความเคารพนับถือเป็นธรรมชาติอย่างหนึ่งของมนุษย์ จริงไหมครับ? เมื่อถึงจุด ๆ นึ่งของชีวิตเราก็อยากที่จะ
มีความรู้สึกของการได้รับการยอมรับและได้รับความเคารพนับถือจากเพื่อน จากน้อง และคนอื่น ๆ เพราะ
มนุษย์ทุกคนต้องการที่จะได้รับการนับถือและเคารพให้เกียรติ ความเคารพนับถือแสดงถึงความต้องการของมนุษย์ที่จะ
ได้รับการยอมรับและเห็นคุณค่าโดยคนอื่น มนุษย์หลายๆ คนจึงพยายามที่จะทำอะไรจริงจังเพื่อที่จะได้รับการยอมรับนับถือและต้องการจะมีกิจกรรมที่ทำให้รู้สึกว่าเขาได้มีส่วนทำประโยชน์
เพื่อจะรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า ไม่ว่าจะเป็นอาชีพ หรือ งานอดิเรกหรือไม่ว่าจะเป็นการเล่นเกม
การออกกำลังกายแล้วก็ตาม
ในมุมมองของผู้เขียนเอง ในหลายครั้งการที่เราจะรู้สึกเคารพนับถือใครสักคนหนึ่ง
อาจจะไม่ได้เกิดจากการที่เขาเก่ง เขาผ่านประสบการณ์ชีวิตมามากกว่าเรา
แต่หลายครั้งก็อาจเกิดจากความรู้สึกบางอย่างที่ไม่สามารถอธิบายได้
เช่น คำพูด บุคลิก ความน่าเชื่อถือ ความไว้วางใจ ความจริงใจ
สิ่งเหล่านี้บางทีก็อาจทำให้เราถูกเคารพนับถือ ก็เป็นได้ครับ
เพื่อจะรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า ไม่ว่าจะเป็นอาชีพ หรือ งานอดิเรกหรือไม่ว่าจะเป็นการเล่นเกม
การออกกำลังกายแล้วก็ตาม
ในมุมมองของผู้เขียนเอง ในหลายครั้งการที่เราจะรู้สึกเคารพนับถือใครสักคนหนึ่ง
อาจจะไม่ได้เกิดจากการที่เขาเก่ง เขาผ่านประสบการณ์ชีวิตมามากกว่าเรา
แต่หลายครั้งก็อาจเกิดจากความรู้สึกบางอย่างที่ไม่สามารถอธิบายได้
เช่น คำพูด บุคลิก ความน่าเชื่อถือ ความไว้วางใจ ความจริงใจ
สิ่งเหล่านี้บางทีก็อาจทำให้เราถูกเคารพนับถือ ก็เป็นได้ครับ
| ความสมบูรณ์ของชีวิต คุณค่าของชีวิต |
“อะไรที่บุคคลเป็นได้ เขาต้องเป็น”
(What a man can be, he must be.)
เป็นคำกล่าวของ มาสโลว์ เจ้าของทฤษฏีความต้องการพื้นฐานของมนุษย์
ที่สรุปความหมายของความต้องการความสมบูรณ์ของชีวิตไว้
ที่สรุปความหมายของความต้องการความสมบูรณ์ของชีวิตไว้
ความต้องการนี้ เกี่ยวกับ ศักยภาพสูงสุดของบุคคล และ การตระหนักถึงศักยภาพนั้น
มาสโลว์ อธิบายว่านี้คือความต้องการที่ปรารถนาจะเป็นมากกว่าที่เขาเป็นอยู่ เป็นความปรารถนาที่จะเป็นทุกๆอย่างที่เขาจะสามารถเป็นได้ เพื่อที่จะเข้าใจความต้องการความสมบูรณ์ของชีวิตได้
บุคคลจะต้องได้รับการตอบสนองความต้องการอื่นๆ
(กายภาพ ความปลอดภัย ความรัก ความเคารพนับถือ) อย่างดีแล้วเสียก่อน
ยกตัวอย่างเช่น Bill Gates ที่ใฝ่ฝันว่าจะได้เห็นบ้านทุกบ้าน มีคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ
และใช้ระบบปฏิบัติการ Windows ของ Microsoft...ซึ่งก็เกิดขึ้นกับเขาแล้วจริงๆ
หรือของไทยเรา เช่น คุณวิกรม กรมดิษฐ์ ที่เคยใฝ่ฝันอยากมีอนาจักรเป็นของตนเอง
ซึ่งปัจจุบันนี้ก็มี อณาจักรที่หลายคนรู้จักในชื่อว่า อมตะนคร ซึ่งเป็นดินแดนกว้างใหญ่
ไพศาลและสวยงามของคุณวิกรม กรมดิษฐ์ นั่นเอง
นี่คือสิ่งที่ มาสโลว์ เรียกว่า ความปรารถนาที่จะเป็นทุก ๆ อย่างที่เขาจะสามารถเป็นได้
ถือเป็นคุณค่าแก่ชีวิตคุณค่าและความต้องการสูงที่สุด ของมนุษย์หนึ่งคนไม่เพียงแค่นั้นครับ.....หากมนุษย์เรา ก้าวถึงคุณค่าสูงสุดของตัวเองแล้ว
เขาเหล่านั้น ก็มักที่จะ สร้างคุณค่าให้กับสังคม ให้กับผู้อื่น ให้กับประเทศชาติ
ดังที่เราเห็นข่าวกันประจำ มหาเศรษฐีหลาย ๆ คนบริจาคเงิน ช่วยเหลือ สถานบัน
หรือองค์กรต่าง ๆ ......นั่นเป็นเพราะว่า เขาถึงจุดที่ชีวิตเขาปรารถนาจะได้รับมันแล้ว
จึงมีความต้องการที่จะส่งมอบคุณค่าให้กับผู้อื่นบ้าง.........ทั้งหมดนี้ก็เป็น ความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ ครับ
ขอบคุณแหล่งข้อมูลจาก :
kuow.org และ adisony.blogspot.com
ความต้องการขั้นสูงสุดน่าจะเป็นเข้าใจโลกเข้าใจชีวิตและเพื่อนร่วมโลก คือเข้าใจทางธรรมว่างั้นเหอะ ทางโลกผ่านมาหมดแล้วทั้งสี่ข้อ เพียงแต่มาสโลยังไม่รู้จักคำว่าพุทธศาสตร์
ตอบลบ